MÜSİAD’dan Karz-I Hasen Dayanışması

21-22 Eylül 2023 Ahilik Haftası nedeniyle, MÜSİAD Çorum Şubesi üyeler arasındaki dayanışmayı güçlendiren ve mensubiyet duygusunu pekiştirmeyi amaçlayan bir dayanışma gerçekleştirdi.

Karz-ı Hasen uygulaması ile ilgili bilgi veren MÜSİAD Çorum  Şube Başkan Yardımcısı Murat Ömer Battal “MÜSİAD üyeleri arasındaki yardımlaşma ve dayanışma kültürünü kurumsal bir yapıya dönüştürmek ve tüccarımızın ticaretini kolaylaştırmak düşüncesi ile Genel Merkezimiz öncülüğünde MÜSİAD SANDIĞI uygulamasını başlattık.

MÜSİAD  sandığı, medeniyetimizin güzel değerlerinden biri olan “Karz-ı Hasen” kavramını, ilkelerini günümüz ticaret hayatının gündemine taşımış, yardımlaşma ve dayanışma kurumunu kurumsallaştırmıştır” dedi.

“Karz-ı Hasen” Sandığı’nın temel hedefi Allah’ın emrettiği bu borç ilişkisini uygulayabilmek ve uygularken bu kurumun toplum hayatında aktif olarak sistemleşmesini sağlamaktır. Bu sayede ülkemiz ticaretindeki birikim oranını artırarak, tüccarın zor günlerinde dayanışma sergilemesini ve ticaretin üzerindeki yüklerden biri olan faiz olgusunu “Karz-ı Hasen” mekanizması ile tüccarın üzerinden kaldırarak bereketi artırmayı amaçladığını belirtti.

Karz-ı Hasen geleneğinin temellerinin Asr-ı Saadet dönemine kadar giden çok köklü bir gelenek olduğunu ifade eden Murat Ömer Battal şu ifadelere yer verdi:

Karz-ı Hasen güzel borç demektir. Kutsal Kitabımız Kur’an-ı Kerim’de 5 farklı surede; Müzzemmil Suresi 20.Ayet, Bakara Suresi 245.Ayet, Maide Suresi 12.Ayet, Teğabün Suresi 17.Ayet, Hadid Suresi 11 ve 18.Ayetlerde geçen Karz-ı Hasen, Allah için verilen güzel borç olarak ifade edilmektedir. Hz. Peygamber, 4 Halife, Endülüs, Selçuklu ve Osmanlı döneminde ve dolayısıyla medeniyetimizin köklerinde esaslı bir yere sahip olan, hâlihazırda uygulamada bir müessese olarak sürdürülemeyen Karz-ı Hasen toplumsal bir olgudur. Emin ellerde adaletle dağıtılan Karz-ı Hasen, ifsat olmuş toplum hayatının ıslahına vesile olabilecek bir kurumdur.

Karz-ı Hasen, borcu olan ihtiyaç sahibi kişiye haramlardan uzak durması ve harama bulaşmaması için ihtiyacını giderecek meblağı faizsiz olarak ve sırf Allah rızasını kazanmak için temin etmektir. Günümüzde hayatımızın her alanına giren faizli işlemlerden sıyrılarak helal yollardan ticaretin geliştirilmesi için hak yol üzerinde olan Karz-ı Hasen uygulamasının geliştirilmesi ve desteklenmesi gerekliliğinden hareketle MÜSİAD Karz-ı Hasen Sandığı kurulmuştur.

Karz-ı Hasen Sandığı Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği üyesi olan kişiler arasında yardımlaşma ve dayanışma kültürünü sağlamak amacıyla kurulmuştur. Temel hedefi Allah’ın emrettiği bu borç ilişkisini uygulayabilmek ve uygularken bu kurumun toplum hayatında aktif olarak sistemleşmesini sağlamaktır. Ayrıca ölen üyenin geride kalan eş ve çocuklarına da yardım etmek, sosyal ve kültürel her türlü ihtiyacıyla ilgilenmek, hak ve çıkarlarının korunmasını sağlamayı da kendine ilke edinmiştir. Üyelerin ihtiyaç maddeleri ile diğer mal ve hizmetlerini karşılamak, üyelerine veya ölen üyelerin eş ve çocuklarına karşılıksız yardımlar yapmak da Sandığın gerçekleştirmek istediği hedefleri arasındadır.

Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği’ne üye olan üyelerimiz Karz-ı Hasen sandığına üye olabilirler. Bu kapsamda derneğin asil ve gençlik kurulu üyeleri sandık üyesi olabilirler. Sandık üyeliği isteğe bağlıdır. Derneğe üye olmayan kişiler Sandığa üye olamayacaklardır. Sandığa üye olabilmek için öncelikle dernek üyesi olmak, Sandık Üye Müracaat Formu ile Sandık Yönetim Kurulu’na başvurmak gerekmektedir.

MÜSİAD asil üyelerinden; 3.500 TL alınır. 1.750 TL giriş üyelik bedeli, 1.750 TL yıllık aidat olarak belirlenmiştir.

MÜSİAD gençlik kurulu üyelerinden; 1.750 TL alınır. 875 TL giriş üyelik bedeli ve 875 TL yıllık aidat belirlenmiştir.

Karz-ı Hasen Sandığı bünyesinde Karz-ı Hasen Fonu, Bireysel Karz-ı Hasen Fonu, Sosyal Yardım Fonu ve Zekat Fonu olmak üzere dört fon kurulmuştur.

Karz-ı Hasen Fonu, dernek üyelerinin karşılıksız olarak giriş aidatı ve yıllık aidat ödemelerinin %70’i bu fonda toplanır. Bu fondaki paralar sandık üyesi ihtiyaç sahiplerine ödünç olarak kullandırılmaktadır. Sandıktan ödünç alan üye, Sandık Yönetimince belirlenecek sürenin sonunda almış olduğu miktarı sandığa geri ödemektedir.

Bireysel Karz-ı Hasen Fonu, sandık üyesi olan veya olmayan kişilerin verdiği borçlardan oluşmaktadır. Dernek üyelerinin düzenli olarak ödedikleri aidatlar bu fonda değerlendirilmez. Bu fondan borç alan kişi sandık yönetimi veya borç veren kişinin belirlediği sürenin sonunda almış olduğu miktarı fona geri ödeyecektir. Borç veren kişiye, belirlenen süre sonunda ödediği miktar fon tarafından geri ödenir.

Sosyal Yardım Fonu, dernek üyelerinin karşılıksız olarak giriş aidatı ve yıllık aidat ödemelerinin %25’i bu fonda toplanır. Sandık üyeleri ve ölümü halinde eş ve çocukları yararlanabilir. Bu fondan yararlandırılacak kişilerden geri ödeme alınmayacaktır. Yani bu fondan yapılan yardımlar karşılıksızdır.

Zekat Fonu, sandık üyesi olan veya olmayan herhangi bir tüzel veya gerçek kişilerin verdiği bağışlardan oluşmaktadır. Dernek üyelerinin düzenli olarak ödedikleri aidatlar bu fonda değerlendirilmez. Bu fondan sadece İslam Dini Fıkıh Kurulları çerçevesinde zekat alma şartlarına haiz kişilere yardım yapılabilir. Bu fondan yararlandırılacak kişilerden geri ödeme alınmayacaktır. Yani bu fondan yapılan yardımlar karşılıksızdır.

Karz-ı Hasen Fonundan; Bir yılını doldurmuş Karz-ı Hasen sandığı üyeleri yararlanır.

Sosyal Yardım Fonundan; İhtiyaç halindeki üyeler, üyenin ölümü halinde eş ve çocukları karşılıksız olarak yararlanır. Bireysel Karz-ı Hasen Fonundan; İhtiyaç halindeki üyeler, bu fona verilen borçtan genel karz-ı hasen şartları çerçevesinde yararlanır.

Zekat Fonundan; Bu fona verilen şartlı bağışlardan zekat alma şartlarına haiz kişiler yararlanır.

Sandığa üye olan kişiler aidatlarını zamanında ödeyeceklerini, Sandığın kuruluş amacına aykırı hareket etmeyeceklerini kabul ve taahhüt ederler. Üyeler Sandık bünyesinde var oldukları sürece Karz-ı Hasen Sandığının varlığına aykırı tutum ve davranış da bulunmayacaklardır.

Karz- Hasen uygulamasının izlerini günümüz kapitalist ve faize dayalı acımazsız ekonomi algısının aksine;  medeniyet kodlarımızın derinliklerinde ve müşterisini henüz siftah yapmamış esnaf kardeşinin ticarethanesine gönderen, ahilik geleneğinin ticari ahlak sahibi mensuplarından bulabiliriz. (Zahide Yasemin Özden)