Sayıştay’a Göre Çorum Belediyesi

Sayıştay tarafından Çorum Belediyesi’nde yapılan denetimin sonuçları açıklandı. Her yıl düzenli olarak yapılan denetim sonucunda düzenlenen 2023 yılına ait rapor, Kasım 2024 tarihi itibarıyla Sayıştay’ın resmî web sitesinde yayımlandı.

Kamu idarelerinin mali yönetim ve iç kontrol sistemlerini değerlendirmek, mali rapor ve tablolarının güvenilirliğine ve doğruluğuna ilişkin görüş bildirmek, gelir, gider ve malları ile bunlara ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğunu tespit etmekle sorumlu olan Sayıştay, kanunun kendisine yüklediği yetki çerçevesinde düzenlediği raporları düzenli olarak kamuoyuna da açık bir şekilde yayımlıyor.

Çorum Belediyesinin mali ve idari yapısıyla gelir giderlerinin 2023 yılında nasıl yapıldığını ortaya koyan Sayıştay raporunda, son 15 yıllık raporlarda da ortaya konulan muhasebeleştirme sorununun devam ettiği görülüyor.

Sayıştay Denetimi sonucunda ortaya çıkan bulgulara göre Çorum Belediyesi muhasebeleştirme sisteminde 9 ayrı konuda hatalı kayıt tutarak, Belediyenin gerçek mali durumunu konunda doğru işlem tesis etmemiş.  Sayıştay tarafından Çorum Belediyesinin muhasebeleştirme sisteminde yapılan 9 ayrı hata şu şekilde tespit edilmiştir. 1. Maddi Duran Varlıkların Amortisman Kayıtlarında Hatalar Bulunması 2. Belediye Tarafından Yap İşlet Devret Kapsamında Yaptırılan Maddi Duran Varlıkların Muhasebe Kayıtlarında Yer Almaması 3. Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Hatalı Kayıtların Bulunması 4. Taşınmaz İçin Yapılan Değer Artırıcı Harcamanın Doğrudan Giderleştirilmesi 5. Uzun Vadeli Borçlanmaya İlişkin Faiz Tutarlarının Tamamının Borçlanmanın Yapıldığı Yıl Giderleştirilmesi 6. Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının Gerçeği Yansıtmaması 7. Yapım İşlerinde İmalat Eksikliklerinin Tamamlanması Amacıyla İcra Takibinin Başlatılması Ancak Takip Bedeline Muhasebe Kayıtlarında Yer Verilmemesi 8. Tahsisli Taşınmazlara İlişkin Muhasebe Kayıtlarının Yapılmaması 9. Taşınmazların Değer Tespitinin Yapılmaması

Çorum Belediyesi 2023 yılı denetim raporunda, genel olarak belediyenin mali tablolarının doğru ve güvenilir bilgi içerdiği belirtilmiş olsa da bazı alanlarda hatalar ve mevzuata aykırılıklar tespit edilmiştir. Raporda, "Denetim Görüşünün Dayanağı Bulgular" ve "Diğer Bulgular" olmak üzere iki ana başlık altında toplam 19 bulgu yer almaktadır.

Çorum Belediyesi'nin mali rapor ve tablolarına verilen görüşü etkileyecek nitelikte 9 bulgu yer almaktadır.

1. Maddi Duran Varlıkların Amortisman Kayıtlarında Hatalar Bulunması: Bazı duran varlıkların amortismanlarının hatalı hesaplandığı veya hiç hesaplanmadığı tespit edilmiştir. Örneğin, bazı varlıkların değerlerinin hatalı muhasebeleştirilmesi nedeniyle amortisman ayrılmadığı, bazı varlıkların ise değerleri bulunmasına rağmen hiç amortisman ayrılmadığı, bazıları için ise varlık değerinin üzerinde amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir.
2. Yap-İşlet-Devret Kapsamında Yaptırılan Maddi Duran Varlıkların Muhasebe Kayıtlarında Yer Almaması: Belediye tarafından yap-işlet-devret sözleşmesi çerçevesinde yaptırılan enerji üretim tesisinin muhasebe kayıtlarında yer almadığı görülmüştür. Bu durum, ilgili mevzuat hükümlerine aykırıdır ve düzeltilmesi gerekmektedir.
3. Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Hatalı Kayıtların Bulunması: Yazılım güncelleme bedellerinin ilgili hesaba kaydedilmeyip doğrudan giderleştirildiği ve kullanım süresi dolan yazılımların hesaplarda takip edilmeye devam edildiği tespit edilmiştir. Bu durum, mali tabloların doğruluğunu ve güvenilirliğini etkilemektedir.
4. Taşınmaz İçin Yapılan Değer Artırıcı Harcamanın Doğrudan Giderleştirilmesi: Belediyenin mülkiyetinde bulunan Rüzgar Enerji Santraline yapılan değer artırıcı harcamaların doğrudan giderleştirildiği tespit edilmiştir. Bu durum, ilgili taşınmazın değerinin olması gerekenden düşük görünmesine neden olmaktadır.
5. Uzun Vadeli Borçlanmaya İlişkin Faiz Tutarlarının Tamamının Borçlanmanın Yapıldığı Yıl Giderleştirilmesi: Belediyenin borçlanmalarına ilişkin faiz giderlerinin mevzuata aykırı olarak peşinen tahakkuk ettirildiği görülmüştür. Bu durum, mali tabloların gerçeği yansıtmamasına neden olmaktadır.
6. Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının Gerçeği Yansıtmaması: Belediyede geçici kabulü yapılmış 201.404.486,52 TL yatırım tutarının ilgili hesaptan çıkarılarak ilgili hesaplara aktarılmadığı görülmüştür. Bu durum, ilgili hesabın olması gerekenden fazla görünmesine neden olmaktadır.
7. Yapım İşlerinde İmalat Eksikliklerinin Tamamlanması Amacıyla İcra Takibinin Başlatılması Ancak Takip Bedeline Muhasebe Kayıtlarında Yer Verilmemesi: Belediye tarafından ihale edilen yapım işinde, imalat eksikliklerinin giderilmesi için yükleniciye başvurulduğu ancak yüklenicinin eksikleri tamamlamadığı, belediye tarafından tekrar ihaleye çıkılarak işin tamamlandığı ve bedelin yükleniciye rücu edilmesine ilişkin takip işlemlerinin başlatıldığı fakat muhasebe kaydına alınmadığı görülmüştür. Bu durum, mali tabloların tam ve doğru bilgi içermemesine neden olmaktadır.
8. Tahsisli Taşınmazlara İlişkin Muhasebe Kayıtlarının Yapılmaması: Belediyenin tahsisli kullandığı taşınmazlar ile diğer kurumlara tahsis ettiği taşınmazların muhasebe kayıtlarında izlenmediği görülmüştür. Bu durum, ilgili maddi duran varlık hesaplarının hatalı veri sunmasına neden olmaktadır.
9. Taşınmazların Değer Tespitinin Yapılmaması: Belediye adına tapuda kayıtlı olan taşınmazların değer tespitinin yapılmadığı ve ilgili muhasebe hesaplarına kaydedilmediği görülmüştür. Bu durum, mali tablolarda eksik bilgi oluşmasına neden olmaktadır.

ü

Çorum Belediyesi'nin mali rapor ve tablolarına verilen görüşü doğrudan etkilemeyen ancak yine de önemli olan 10 bulgu yer almaktadır.

1. Kent Mobilyalarının İşletmeciliğine İlişkin Sözleşme Devrinin Geçersiz Olması: Belediyenin 02.02.2022 tarihinde 10 yıllığına bir şirkete ihale ettiği kent mobilyalarının işletmeciliğinin 02.11.2023 tarihli Encümen Kararı ile kalan süre için devredildiği ancak devir alan firmanın ilk ihaledeki şartları taşımadığı görülmüştür. Bu durum, ilgili mevzuat hükümlerine aykırıdır.
2. Doğrudan Temin İşlerinde Sözleşme Yapılmamış Olması: Belediyede belli bir süreyi kapsayan yapım ve hizmet işlerinde yüklenici firma ile sözleşme yapılmadığı görülmüştür. Bu durum, yüklenicinin işi zamanında yerine getirmesini sağlamak adına olumsuzdur.
3. Zarar Eden Belediye Şirketine Yüksek Tutarda Sermaye Artırımı Yoluyla Kaynak Aktarılması: Belediyenin yüzde yüz sermayesine sahip olduğu ve zarar eden bir şirkete yüksek tutarda kaynak aktarımında bulunduğu görülmüştür. Bu durum, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması açısından sakıncalıdır.
4. Baz İstasyonlarının Pazarlık Usulü ile Kiraya Verilmesi: Belediye mücavir alan sınırları içerisinde bulunan altı adet baz istasyonu yerinin pazarlık usulü ile kiraya verildiği görülmüştür. Bu durum, rekabeti engellemekte ve belediyenin gelirlerini azaltmaktadır.
5. Ticari Taksi, Minibüs ve Servis Plakalarının Kullanım Hakkının İhalesiz ve Süresiz Verilmesi: Belediyenin taksi, minibüs ve servis plakalarının mevzuata aykırı biçimde süresiz bir hak olarak kullandırdığı görülmüştür. Bu durum, kamu kaynaklarının kamu yararına kullanılmasını engellemektedir.
6. Bazı İşletmelerin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Olmadan Faaliyette Bulunması: Belediye tarafından kiraya verilen bazı iş yerlerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunduğu görülmüştür. Bu durum, ilgili mevzuat hükümlerine aykırıdır.
7. Kredi Olarak Adlandırılan Ön Ödeme İşlemlerinde Avans Usulünün Benimsenmesi: Belediye tarafından harcama yetkilisi mutemetlerine yapılan ödemeler kredi olarak adlandırılmakta ve bu sayede avans sınırı aşılmaktadır. Bu durum, mali kontrolün zayıflamasına neden olmaktadır.
8. Belediye Mülkiyetinde Bulunan Taşınmazların Belediye Şirketine İhale Yapılmaksızın Kullandırılması: Belediyenin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların belediye ait şirkete mevzuat hükümlerine aykırı olarak kullandırıldığı görülmüştür. Bu durum, haksız rekabete yol açmaktadır.
9. Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavı Açılmadan İtfaiye Müdürlüğü Kadrosu Kullanılarak Diğer Müdürlüklere Sınavsız Atama Yapılması: Belediyede bazı memurların önce itfaiye müdürlüğü kadrosuna asil olarak atandığı, sonrasında ise diğer müdürlük kadrolarına sınav yapılmadan atamalarının yapıldığı görülmüştür. Bu durum, liyakat ilkesine aykırıdır.
10. Kiralanan Taşınmazların Elektrik, Su ve Doğalgaz Aboneliklerine İlişkin Sorunlar Bulunması: Kiralanan taşınmazların kullanıcıları adına abone kaydının yapılmadığı, bazı taşınmazların kira sözleşmelerinde aboneliklere ilişkin hüküm bulunmadığı ve bunların takibinin sağlanmadığı görülmüştür. Bu durum, belediyenin kira gelirlerini azaltmaktadır.