Okulsuz Toplum Okulsuz toplum kavramı ilk olarak, Avusturyalı filozof ve toplum eleştirmeni Ivan Illich’in 1971 yılında yayımladığı bir kitapla gündeme gelir. Kitapta, Illich, okulun eğitimin tek kaynağı olmadığını, aksine bireyleri yaratıcılıklarından ve yeteneklerinden uzaklaştırdığını, eğitimde eşitsizliği arttırdığını ve toplumu standartlaştırdığını savunur. Illich, okulsuz bir toplumda, bireylerin kendi çevrelerindeki sosyal olaylara katılarak ve bizzat kaynağından bilgiyi edinerek öğrenmelerini önerir. Okulsuz toplum, günümüz eğitim sisteminin yerine, öğrenmenin daha özgür ve kendiliğinden bir şekilde gerçekleşeceği toplumsal bir düzeni savunan kavramdır. Bu kavramın en önemli savunucusu Ivan Illich, okulun bireyleri ve toplumu olumsuz yönde etkilediğini iddia eder. Okulsuz bir topluma geçildiği taktirde eğitimin daha özgür, nitelikli, eşitlikçi ve sürdürülebilir olacağını savunur. Esasen, "okulsuz toplum" ifadesi, genellikle çağdaş eğitim sistemine karşı çıkışı veya geleneksel okul sistemini reddeden bir düşünceyi ifade eder. Bu kavram, çeşitli eğitim felsefelerine veya alternatif eğitim modellerine dayanır. İlgili kişiler veya gruplar, öğrenmeyi daha serbest, özgür ve kişisel gelişime odaklanan bir şekilde düzenlemeyi savunur. Bu tür bir düşünce sistemi, bireyin kendi öğrenme yolunu seçmesine, öğrenmeyi daha etkileşimli ve deneyime dayalı hale getirmesine olanak sağlar. Okulsuz toplum savunucuları, öğrencilerin ilgi alanlarına ve doğal meraklarına dayanarak öğrenmelerini teşvik etmeyi, sınıf dışında da öğrenme ortamlarını kapsamayı hedefler. Bu model, eğitim üzerine ilginç ve radikal bir bakış açısı sunsa da günümüz toplumunun ihtiyaçlarına ve gerçeklerine uygun olmayabilir diyenler ise Illich’in tezini eleştirir. Okulsuz bir toplumun eğitimi daha az kontrol edilebilir hale getireceğinden, sosyalleşmenin azalıp çocuk işçiliğinin artacağından dem vurur. Okulsuz eğitim, ülkemizde yasal olarak tanınmamaktadır. Ancak dünyada birçok ülkede uygulanmaktadır. Bu tutum, eğitim üzerine ilginç ve radikal bir bakış açısı sunsa da günümüz toplumunun ihtiyaçlarına ve gerçeklerine uygun olmayabilir. Sizce okulsuz toplum mümkün müdür?